‘ፖለቲካ-ኣውራጃታት’፤ . . . ሓማሴን፡ ኣከለ-ጉዛይን ሰራየን፤ እተን ዝተርፋ ኣውራጃታት-ከ፧! ብ Mimi Mimo

ኣሮን ኣብራሃም ዝበሃል ደራፋይ ነይሩ። ሕጂ`ውን ይህሉ’ዩ። ግናስ ክደርፍ ገጢሙኒ ኣይፈልጥን - ኣብዚ ዳሕረዋይ ግዜ። ኣሮን ሓደ እዋን ሃቢቡ ነይሩ እዩ - ኣብ ኤርትራ። ኣብቲ ፈለማ 90ታት ሓዳስ ካሴት ሰሪሑን ብዙሕ እቶት ረኺቡላ`ውን ይበሃል። በቲ ናይ`ቲ ሽዕኡ መለኪዒታት ማለት እዩ። ህብቡነቱ ተጠቒሙ ከኣ ዑደት`ውን የካይድ ነይሩ እዩ - ኣብ ከተማታት ኤርትራ። ስለ`ዚ ድማ፡ ሓደ ግዜ ኣብ ከረን ምርኢት ከቕርብ ኣብ ‘ጆኮ ከረን’ (ሜዳ ኲዕሶ እግሪ) ተረኺቡ።

ኣሮን ምስ ደርፍታቱ ጽቡቕ ከዘናግዖም ኣምስዩ ንመንእሰያት ከረን። ኣብ መንጐ እውን እንተስ ብገርሁ እንተስ ብጉርሑ ከዘንግዖም ሓሲቡ ነይሩ እዩ።

“ጉጅለ 03”፡ በዚ፡ ‘ጾመ-ሰማእታት’ ትእውጅ! - በዚ፡ 'ፉል-መሰላሕ' ትትብትቦ! ብ Dessale Berekhet

እቲ ልክዕ ዓመተ ምህረቱ ቁሩብ ተደራቢሹኒ’ሎ። ኣብ 2000ን ገለ እዩ። እታ ዕለት ግን ልክዕ ከምዛ ሎሚ - 20 ሰነ እያ ነይራ። ኣብዛ ኣብ ስእሊ ትርእዪዋ ዘለኹም ማእከላይ ቤ/ጽ ህግደፍ እየ ዝሰርሕ ነይረ። ሻዕብያ፡ “ጻዕዳ-ገዛ” ኢሎም ድዮም ዝሕጭጩላ ንWhite-House ናይ ኣመሪካ፧ እዚኣ ገዛ እዚኣ ከኣ ንህዝቢ ኤርትራ ጸላም ገዝኡ እያ። ኣሎ ዝበሃል ተንኰላትን ክፍኣትን፡ ኣብዛ ‘ጸላም-ገዛ’ እዚኣ እዩ ዝጥጃእ። ንሱ ግዲ የለን፤ መዓልቱ ሓሊና ክንምለሶ ኢና።

ኣብቲ ውሽጢ እዚ ቐጽሪ፡ ‘ብእንዳ ወርቁ’ ዝፍለጥ ንእሽቶ እንዳ ሻሂ ‘ካንቲን’ ነይሩና። ሕጂ እውን ኣሎ። ወርቁ ንልቢ ዘንብዕ ዛንታ እምበር፡ ምንም ወርቂ ኮነ ውላድ ዘይብላ ዘይተነበት ሰብ እያ። ሓንቲ ካብተን ሻዕብያ ከም ብዕሪር ሓይኹ ዝተፍኤን ደቀንስትዮ - ኤርትራ። ዛንታ ወርቁ እውን ንሎሚ ዛዕባናን ኣይኰነን እሞ ክንሰግሮ። 

ስውእ ብህይወት እንተዝነብር-ከ፧! ብ Mimi Mimo

ትዕዝብቲ ቁ. 1

ካብ ኣስመራ እየ ወጋሕታ ተበጊሰ። ነቶም ኣብ ከረን ዝነበሩ ስድራይ ንኽርኢ። ኣማስያይ ከኣ ከረን በጺሐ። ኣውተቡስ ንምርካብ ኣብ ሃለኽ-ለኽ ስለ ዝወዓልኩ እምብዛ ደኺመ ነበርኩ። እንታይ እዋነይ ናብ ዓራተይ ከም ዝወደቕኩ እውን ኣይተረድኣንን።
   

ነቶም ብሃንቀውታ ክጽበዩኒ ዝጸንሑ ስድራይ እውን ሰላምታ ኣጽጊበዮም እንተ ነይረ እውን ኣይዝክርን። እታ ተወሊደ ዝዓበኹላ ከተማ ከረን ተደቅሰኒ እያ። ጥዑም ድቃስ እኳ ድኣ! ከቢድ ሩፍታ ዘለዎ ድቃስ፡ ኣብ ከረን ጥራይ እዩ ዝወስደኒ ዝነበረ። ኮይኑ ኸኣ ሽዓኣ ለይቲ እውን ሃመይን ቀልበይን ኣጥፊኤ እየ ዝደቀስኩ።

The Eritrean Revolution: Born from a 'Shifta' father, produced a 'Shifta' system – part 2 and final

We have read the documents in part one regarding the affairs of shiftas and their crimes in the 1940-1950s. Let’s now see the issue critically. Whose narrative is true? Let us start with open and curious mind and with open questions. Let us freeze our previous knowledge and do not block our mind to receive new information we have never known before. To do that we have to approach the issue using the following questions:

1. 1.    Was Awate a shifta?
2. 2.    If yes, was Awate involved in criminal activities during his banditry life?

The Eritrean Revolution: Born from a ‘Shifta’ father, produced a ‘Shifta’ system!

The Eritrean armed struggle was launched on September 1, 1961 by a notorious shifta (bandit), Hamid Idris Awate. Hamid Idris Awate was from Gash Barka Region. He served in the Italian army but when the Italian army was defeated in 1941, he went back home to his village. Sooner in the 1940s he became a great shifta leader. During the British administration, banditry was wide spread in Eritrea resulting in unbearable atrocities and suffering on the people of Eritrea with Awate at the forefront.

ሽፍታ ‘ስርዓት’ ኲኖ ምፍራስ ኣባይቲ ዘቋምቶ ረብሓ ኣለዎ ዶ? ብሙሴ ሓድጉ

እዚ ሎሚ ብስርዓት ሻዕብያ ዝካየድ ምፍራስ ኣባይቲ ዜጋታት፡ መቐጸልታ ናይቲ ን54 ዓመታት (ካብ 1961 ዓ.ም ጀሚሩ ክሳብ ሎሚ) ዝኸይድ ዘሎ መስርሕ ሽፍትነትን ግብረ-ሽበራን እዩ። እዚ ሎሚ ብስርዓት ሻዕብያ ዝግበር ዘሎ ምፍራስ ኣባይቲ ከኣ ናይ መጀመርያ ኣይኮነን። እቲ ሕቶ ንምንታይ ሎሚ ናብ ኣውራጃ ኣከለጒዛይ ኣቕኒዑ? ብዘይ ገለ ምኽንያት ተገይሩ ክኸውን ይኽእል እዩ ኢልካ ምሕሳብ ዘይመስል እዩ። ገለ ፖለቲካዊ ትሕዝቶ ክህልዎ ኣለዎ። ዝኾነ ኮይኑ ነዚ መስርሕ ምፍራስ ኣባይቲ፡ ኣብቲ ዓቢ መስርሕ ሽፍትነትን ግብረ-ሽበራን ሰውራ ኤርትራን ስርዓት ሻዕብያን ኣእትና ምስ ንርእይዮ ጥራይ እዩ ክርዳኣና ዝኽእል።

The paradox of celebrating March 8 for Eritrean Women

What is there for Eritrean women to celebrate March 8, the international Women’s day? Every year women in the world and Eritrean women celebrate March 8. This day is universally celebrated to commemorate women’s struggle for justice and their achievements towards women’s rights. As the results of their struggles for justice and demands for their rights, much progress has been made to in terms women rights and gender equality. Overall, the situation of women in the world has so much improved. But the situation for Eritrean women is quite the opposite. The Eritrean women are the primary victims of the Eritrean government’s repressive and oppressive rule.  The current situation is disastrous and unbearable for the Eritrean women. Eritrean women have been deprived of all their rights. They have been reduced to slaves.

Below is a brief outline of the problems women face in Eritrea.

መን እዩ እቲ ዓጋመ? ብሙሴ ሓድጉ

ኣብ ኤርትራ ‘ዓጋመ’ እትብል መጸውዒት ፍልጥቲ እያ። ግን መን እዩ እቲ ዓጋመ? ዓጋመኸ ጸርፊ ድዩ መንነት? እዚ ዓጋመ ዝብል መጸውዒ፡ ካብዛ ብወረዳ ዓጋመ ትፍለጥ ኣብ ክልል ትግራይ እትርከብ ቦታ ዝነቐለ ሽም እዩ። ኣብዚ ዘሎናዮ ዘመን ግን ህዝቢ መረብ ምላሽ ብኣልማማ ንህዝቢ ትግራይ እዩ ዓጋመ ዝብሎ። ከም ኣጸዋዉዓ ህዝቢ መረብ ምላሽ፡ ትግራዋይ ዓጋመ እዩ። ብፍላይ እዚ ንእሽቶ ወለዶ፡ ኣብ መንጎ ዓጋመን ትግራዋይን ፍልልይ ከምዘሎ እውን ኣይፈልጥን እዩ። ብዙሓት ሰባት ምስ ንዕቀትን ጸርፍን ኣጣሚሮም እዮም ዝጥቀሙላ። ስለምንታይ ዓጋመ ምስ ጸርፍን ንዕቀትን ተዛሚዳ፧ ዛጊት መልሲ ኣይረኸብኩላን። ኣነ እዚ ክኸዉን ዝኸኣለ ካብ ድንቊርናን ስእነት ንቕሓትን ዝነቐለ እዩ ዝብል እምነት ኣሎኒ። ምኽንያቱ፡ ወረዳ ዓጋመ ዓብን ዓሙቕን ስልጣነን ታሪኽን ዘሎዎ ወረዳ እዩ። እቶም ፍሉጣት ሹሞኛታት ከም በዓል ራስ ሚኪኤል ስሑልን ስባጋዲስን ካብዚ ወረዳ እዚ እዮም ዝዉለዱ። 

ኤርትራውያን፣ መሃይማን ታሪኽ ዶስ ከሓድቲ ሓቅታት፧! ብሙሴ ሓድጉ

4ይን ናይ መወዳእታን ክፋል

መግዛእቲ ጥልያን፥

ግብጺ ተዳኺማ ድሕሪ ምውጻኣ፣ እንግሊዝ ውዕል ሂወት/ዓድዋ ብምጥሓስ ንባጽዕ ንጥላያን ኣረከቦ። ሃጸይ ዮሃንስ ንውዕል ሂወት/ዓድዋ፣ ግብጺ ድሕሪ ምውጽኣ ባጽዕ ናብ ኢትዮጵያ ክትምለስ እያ ዝብል ትርጉም ህይብዎ ስለዝነበረ፣ ብክሕደት እንግሊዝ ኣዚዩ ተቖጥዐ። ስምዕትኡ ከኣ ናብ እንግሊዝ ኣብጸሐ። እንተኾነ ሰማዒ ኣይረኸበን። ጥልያን ከኣ ካብ ባጽዕ ሓሊፋ ንኸበሳ ገጻ ገስገሰት። ሰራዊት ሃጸይ ዮሃንስ ከኣ ንሰራዊት ጥልያን ብጥሪ 1887 ኣብ ደጎሊ ሰዓሮ። ኣስታት 500 ዝኾኑ ሰራዊት ጥልያን ከኣ ሃለቑ። ብድሕሪ እዚ፣ ሃጸይ ዮሃንስ ኣስታት 80,000 ሰራዊት ኣብ ከባቢ ሰሓጢትን ደጎልን ኣዋፊሩ እኳ ንሓያል ኵናት እንተትዳለወ፣ ንወራር ደርቡሽ/ማህዳውያን ናይ ሱዳን ኣብ መተማ ክዋጋእ ምስ ከደ ኣብቲ ውግእ ብመጋቢት1889 ተቐትለ።