ታሪኽ ክንጽሕፍ እንተዄና፡ ቀዳማይ ከነወግዶ ዘለና ግላዊ-ስምዒትና እዩ!

ንመምህር ገብረኪዳን ደስታ ኣብ ኣስመራ እናሃለኹ እየ ዝፈልጦም። ብኣካል ዘይኰነስ በቲ ምስ ድምጺ ኣመሪካ ዘካይድዎ ዝነበሩ መሃሪ ቃለ-መጠይቓት። “መቐረት ምስላታት ትግርኛ” እትብል ሓንቲ ካብ መጽሕፍቶም እውን ናብ ኣስመራ ተላኢኻትለይ ነይራ። ኣብቲ ንምስላታት ኤርትራ ኣመልኪተ ዝገብሮ ዝነበርኩ ዓሙቕ መጽናዕቲ ድማ ቀሊል ዘይኰነ እጃም ኣበርኪታ እያ። ብመዓልቱ ንዛንታ ንክኸውን መታን ከኣ፡ እዛ መጽሓፍ መም. ገብረኪዳን ደስታን ካልኦት መጻሕፍትን ካብ ኢትዮጵያ ንኤርትራ ብኸመይ ይበጽሑኒ ምንባሮም ቁሩብ ክጸዊ።

ሓደ ኣቐዲሙ ኣብ ዩኒቨርስቲ ኣስመራ መምህረይ ዝነበረ፥ ጸኒሑ ድማ ኣብ ዩኒቨርስቲ መቐለ ከም መምህር ዝተቘጽረ ህንዳዊ ፕሮፌሶር ቪ. ጀይ ካውል ዝበሃል ነይሩ። ብኢመይል ጽቡቕ ርክብ እዩ ነይሩና። ምስ ሓደ ኢትዮጵያዊ መሳርሕቱ ኰይኑ ከኣ፡ ነቲ ብወገን ኢትዮጵያ ዝሕተም ዝነበረ ኣገደስቲ መጻሕፍቲ ናብ ኻርቱም - ሱዳን ዝነበሩ ናይ ቀረባ ኣዕሩኽተይ ይሰዶ ነበረ። ገለ እውን ካብ ኣዲስ ኣበባ ኣብ ሃገረ ጀርመን ናብ ዝነበረ ጀርመናዊ ዓርከይ ዝስደደለይ መጻሕፍቲ ነይሩ። እዚ ናይ ጀርመን መስመር፡ እቶም ኣቐዲሞም ካብ ዝተፈላለዩ ቦታታት ኢትዮጵያ ናይ ብርዒ-ኣዕሩኽተይ ነይሮም፡ ብሰንኪ እቲ ኲናት ደብዳቤታት ምጽሕሓፍ ምስ ሰኣና እውን ንጥቀመሉ ነይርና ኢና። 

እቲ ን'ሓዉ' ዘየፍቅር-ሲ፡ ንጓና ከፍቅር ይከኣሎ ዶ፧!

እዛ ትርእዪዋ ዘለኹም ስእሊ፡ ኣብ ‘ፌይስ-ቡክ’ ብብዝሒ ‘ሼር’ ትኸውን ዘላ ስእሊ እያ። ክርእያ እንከለኹ ድማ፡ ሓደ ነገር እያ ተዘኻኽረኒ።

ኣብ ግዜ ጀብሃ እዩ። ኣብ ምድሪ ባርካ፥ ሓደ ሁመድ ወኤላ ዝበሃል በኒዓምረታይ ኣቦ ነበረ። ክድቅስ፡ ክትንስእ፡ “ያ ረቢ፥ እላ ኤረትርያ ሕርየታ ሃባ!” /ዎ ልዑል ኣምላኽ፡ ነዛ ኤርትራ ናጽነታ ኣጓናጽፋ/ ኢሉ ይጽሊ ነበረ።

ሓደ ደብረጼን ዝተባህለ ወዲ ከበሳ ተጋዳላይ ድማ፡ ኩሉ ግዜ፡ እቲ ኣቦ ክጽሊ ይርእዮ ነይሩ። ሓደ መዓልቲ ደብረጼን፥ “ኣቦይ ሑመድ፡ ስለምታይ ኢኹም ኩሉ ግዜ ‘ንኤርትራ ናጽነታ ሃባ’ እናበልኩም ትጽልዩ፧” ክብል ሓተቶ።

/ህዝቢ ባርካ፡ ከምቲ መብዛሕትኹም ደቂ ከበሳ እውን እትብልዎም፡ ልቦም ጻዕዳ እዩ። ነቲ ዝስምዖም ቶግ እዮም ዘብልዎ። ምስቶም ሕሹኽ-ሹሕ ዝህወትኩም ከበሰኛታት ድማ እዚ እውን ዓቢ ፍልልይ እዩ - ንእግረ-መንገድና።/ 

ሓድነት ብድሌት እምበር ብብረት ኣይኰነን!!

ቅድሚ ገለ ዓመታት እዩ። ኣብ ኣስመራ ዝረከቡ ሰዓብቲ እስልምና፤ ኣብ ግዜ ዒድ፡ ኣብ ቅድሚ መስጊድ-ዓቢ፡ ኣብ ዝርከብ ቀጽሪ ይሰግዱ ነበሩ። /ከምዚ፡ ኣብዚ ስእሊ ትርእዪዎ ዘለኹም፤ ስእሊ ካብ ‘ፌስ-ቡክ’ ዝተረኽበ እዩ/።

ዳሕራይ ግን፤ እቲ ቐጽሪ ናይቲ 'ጃምዕ' ኣይኣኸሎምን። ናብቲ ኣብ ቅድሚኡ ዘሎ ጽርግያ፥ ክሳብ ዕዳጋ ‘መርካቶ’ ተዘርጊሖም ክሰግዱ ጀመሩ። የግዳስ፡ ንሱ እውን ኣይኣኸሎምን። ንሃይማኖታዊ-ጒዳያት ሓቲቶም ከኣ፥ ኣብ ሜዳ ባሕቲ መስከረም ንኽሰግዱ ተፈቕደሎም። 

እዚ ውሳኔ ሃይማኖታዊ-ጒዳያት፡ ነቶም ነዚ ጒዳይ ብዓይኒ-ስግኣትን ዕቱብነትን ክካታተልዎም ዝጸንሑ መእመናን ሃይማኖት ኦርቶዶክሳዊት ቤተ-ክርስትያን ዳርጋ ራዕዲ ኣእተወሎም። ‘ቊዱስ’ ሲኖዶስ ከይወዓለት ከይሓደረት፡ ሓደ ዘይወቕታዊ ምስጢራዊ ጉባኤ ጸውዐት። ህዝበ-ክርስትያን እውን ነቲ ኣብ ቴለቭዥን ዝረኣዮ ጽንብል ዒድን ብዝሒ ምእመናን እስልምና ኣብ ባሕቲ መስከረምን ዳርጋ ክኣምኖ ኣይከኣለን። ከምታ ኣመሉ፥ ብትሕም-ትሕም፡ “ኣንታ እዚኦም ድኣ ወሪሮማ እንድዮም ዓዲ፧ በው!” ጥራይ በሉ። 

ንሰብ፡ ብኣተሓሳስብኡ ዶስ ብኽዳኑ ንፍረዶ፧

“Gabsékha gab gudek; bteskha derekén fdekw” ይብሉ ህዝቢ ብሌን እንተረኸቡ። ቃል ብቓሉ፤ “ንዘረባ ዘረባ የምጽኦ፡ ንሓመድ ድጒሪ የውጽኦ” ንምባል እዩ። እዚ ናይ ባር ‘ኣልባ ቢስትሮ’ ምስ ተዘከረ - ካልኦት ብዙሓት፥ ብሰንኪ ሽዳ ሳእነይን ወጅሃላይ ኣከዳድናይን ዝጐነፉኒ ኣጋጣሚታት ዘኪረ። “ዝጸፍዐ እኳ ዝደግም!” እዩ እሞ፥ በዛ ናይ ‘ኢንተርኮንቲነንታል/ኣስመራ ፓላስ’ ሆቴል - ዝኽረይ ደጊመ እንተ ጸፋዕኩኹም-ሲ እንታይ ከይብለኩም?! ከምቲ ልማደይ፡ ክህውትት ምዃነይ ግን፡ ከም ርዱእ ክትወስድዎ ሓደራ።

ኣብ ድሮ ናይቲ ብዘልማድ፡ ‘መዓልቲ ናጽነት’ እናበልና ነብዕሎ - ግንቦት 24 እዩ። ምርምርን ስነ-ስነዳን ኤርትራ /Research and Documentation/ን ‘World Center for Studies and Research of ‘The Green Book’’፡ ‘ዓለማዊ ማእከል ምርምር ‘ሓምላይ መጽሓፍ’ ሊብያ’ን ኣብ ኣስመራ፥ "Democracy in Africa: Current Situation and Prospects" ኣብ ትሕቲ ዝብል ቴማ፡ ካብ 19 ግንቦት 2009 ዝጀመረ ዋዕላ ከፈቱ። ኣቤት! እዝንኹም ዶ ‘ኰኽዩኩም’ እዚ ዘረባ ሓቀይ? ልብያን ኤርትራን-ሲ ያኢ፡ ሰማይ-ዝሃገረን ብዛዕባ ዲሞክራሲ ክዛተያ ተጋቢኤን፥ “ኢከጅል ክጀሎ ‘ግሉ!” እዩ ነገራቱ። 

ቅድሚ ንኻልኦት ከነመሓይሽ ምፍታና፤ 'ቐዲምና ካብኣቶም ዝሓሽና ንኹን!!

ቅድሚ ትማሊ ሰንበት ንግሆ እዩ። ኣብ ምጭውቲ ወደባዊ ከተማ ሞስ ‘Moss’፤ ኣብ ምዝዛም ናይቲ ንሰሙን መመላእታ /ካብ ሰንበት ንሰንበት/ ዝቐጸለ ምትእኽኻብ ነበርና። ድሕሪ ከምዚ ዝበለ ውዕ-ዉዕ ሕውነታዊ ቅነ፥ ምፍልልላይ ክኸብድ ግድን ነበረ። ዕላማ ምትእኽኻብ፡ ናይዞም ካብ ዝተፈላለዩ ቀቢላታት ኤርትራ ዝመጻእና ሰባት፤ ብኸመይ ብሕታዊ-‘ሜድያ’ ንምስርት ንምዝታይ እዩ ነይሩ። 

ቅድም-ቀዳድም፡ ዘቕረብናዮ ሕቶ ከኣ፡ “ስለምንታይከ ናይ ብሕትና ‘ሜድያ’ የድልየና፧ ምስዘን ዘለዋ ተሓጋጊዝና ዘይንሰርሕ” ዝብል ነበረ። ኣብታ ቀዳመይቲ ሰንበት ዘዝመስለና ምኽንያታት ሂብናሉ ነበርና። ኣብዛ ናይ መጨረሽታ ሰንበት ግን፡ ሓንቲ ግብራዊት-ኣጋጣሚት ተረኺባ። ዳርጋ ብሃውሪ ዝመጸት እያ። እቲ ጒዳይ ከምዚ ዝስዕብ እዩ ነይሩ፤

“‘ሰብ-ሽዳ’ ሽሩፍ ኣይንሕዝን ኢና!”

ገሊኡ ኣብዚ ‘ፌይስ-ቡክ’ ፖስት ዝገብሮ ጽሑፋት፡ ንገለ ኣሳእል ምስ ረኤኹ ኣብ ሓንጐለይ ዝቕጀለኒ እዩ። ንኣብነት፡ እዛ ትርእዪዋ ዘለኹም ስእሊ ባር ኣልባ ምስ ረኤኹ፡ እዛ ትስዕብ ኣጋጣሚት ተዘኪራትኒ። ግዜ እንተ ሃሊዩኩም ንበብዋ፤ ተሃውኽኩም እንተ ሃሊኹም ግን ዋላ ትትረፍኩም - ብዙሕ ኣገዳሲት ኣይኰነትን፤

ብኸመይ ምዃኑ እንድዒ እምበር፡ ዝበዝሑ ኣብ ባር ኣልባ ዝእከቡ እቶም ብበለስ ዝፍለጡ ሰብ ዲያስፖራ እዮም። ገለ ‘ኣዝመሪኖታት’ እውን ኣዋልድ ንኽቃጠቡ ተመሳሲሎም ይመጹ እዮም። ሓንቲ መዓልቲ ግን፡ ንኽርኢ ጥራይ ናብታ ባር ኣተኹ። እቲ ጸገም ግን ከይተመሳሰልኩ እየ ኣትየ።

ቀጠልያ ‘ዩኒፎርም’ ዝተኸድነት ፈርጣዕ ኣሳሳይት ኣብ ልዕለይ መጺኣ ዘዘው በለት። ኣብ ኤርትራ እቶም ኣሳሰይቲ ኣብ ከባቢኻ መጺኦም ከዕነንዩ እንከለዉ፡ ክሰምዑኻ ዘይኰነስ ገለ ንብረት ጠፊእዎም ዘናድዩ ዘለዉ ኰይኑ እዩ ዝስምዓካ።