ኤርትራውያን፣ መሃይማን ታሪኽ ዶ ከሓድቲ ሓቅታት?! ብሙሴ ሓድጉ

3ይ ክፋል

ኣቶ ሰላም ይንገስ ኣብ ጽሕፉ ከምዚ ይብል፥

ሃጸይ ዮውሃንስ ኣብ ኲናት ጉንደትን ዓድዋን ጉራዕን ተዋጊኡ ኔሩ።”

ግብጺ ስለዝመጸቶም’ያ ስለዚ’ዩ ድማ ተጋሩ ህዝቦም ከይዘናበል ኢሎም ነቲ ኲናት ኣብ መሬት ኤርትራ ዝገበርዎ። ቱርኪ ንኤርትራ 300 ዓመት ገዚኦማ ግብጽ ንኤርትራ 27 ዓመት ገዚኡዋ ጥልያን ን51 ዓመት ገዚኡዋ እንግሊዝ ድማ ን10 ዓመት ገዚኡዋ። ንሃገርና ኤርትራ ዝገዝእዋ ባዕዳውያን ገዛእቲ ኣስካሕካቲ’ዮም ኔሮም። ብኣስካሕካሒ ግዝኣታት ስለዝተገዝኤት ዓቅማውን ስለዝተዳኸመ ምስ ኢትዮጵያ ብመልክዕ ፈደረሽን ክትቁረን ተባሂሉ ተቆሪና ድማ። ፈደረሽን ፈሪሱ ሃገርና ኤርትራ ግዝኣቶም ጌሮማ ን30 ዓመት ዝወሰደ መሪር ተጋድሎ ድማ ኣብ 91 ናጽነትና ወሲድና። ኤርትራ ጠቕላላ 434 ዓመታት ተገዚኣ። ካብ 54 ሃገራት ኣፍሪቃ ብባዕዳውያን ገዛእቲ ዘይተገዝኣ ላይበርያን ኢትዮጵያን እየን፥ ስለዚ ከም ከመይ ደኣሉ ኤርትራ ኣካል ኢትዮጵያ ዝኾነት ጉዳም። ኢትዮጵያውያን “ኣይተገዛእናን እዮም!” ዝብሉ ታሪኽ እውን ከምዘይተግዝኡ እዩ ዝነግረና። ዘይተገዝኡ እንተዄይኖም ድማ ኤርትራ ኣካል ኢትዮጵያ ኣይነበረትን ማለት’ዩ።

ኤርትራውያን፣ መሃይማን ታሪኽ ዶስ ከሓድቲ ሓቅታት፧!

2ይ ክፋል

ፋሕ-ብትን፣ ሰራዊት፣ ራእስ፣ ወልደንኪኤል

በዚ፣ ኸምዚ፣ ራእስ፣ አሉላ፣ ንራእስ፣ ወልደንኪኤል፣ ከም፣ ቃሎም፣ ብደሐን፣ ኣብ፣ ንጉስ፣ አብጽሕዎም፤ ከምኡ፣ ድማ፣ ብሰላምኒ፣ ብሐጐስኒ፣ ኻብ፣ ቤተ-ንጉስ፣ አውጻዎም። “ዐድኹምውን፣ ከብጽሐኩም፤ ከማኡውን፦ ዘይእዘዝ፣ እንቲህሉ፣ ላብቱ፣ ወሰነ-ወሰን፦ ከነግዝእ፦” ይሎም፣ ምስኦም፣ ተተሓሒጆም፣ መጺኦም፦ አብ፣ ጕራዕ፣ ሰፈሩ።

ኤርትራውያን፡ መሃይማን ታሪኽ ዶስ ከሓድቲ ሓቅታት?! ብሙሴ ሓድጉ

1ይ ክፋል

መቸስ ሰውራ ኤርትራን ስርዓት ኢሰያስን ካብ’ቲ ኣካልዊ ግፍዕታታትን ስቓይን ከምኡ’ዉን ቆጠባዊ ዕንወት ንላዕሊ፥ ኣብቶም ረቀቕትን ዘይድህሰሱን ዓንድታት ሕብረተሰብ ዘውረዶ ዕንወትን ሓድግታቱን ይዓቢ። ኣብ ታሪኽ፣ ባህሊ፣ ያታ፣ ልምድታትን ወግዕታትን ህዝቢ ኤርትራዝተፈጸመ ገበናት ንወለዶታት ዝኽይድ ሳዕቤን ዘለዎ እዩ። እዚ ናይ ሎሚ ወለዶ ነቲ ብሰውራ ኤርትራን ስርዓት ኢሰያስን ብተጋጋሚ ዝተነግሮ ዉጹእ ሓሶት ከምሓቂ ብምቝጻር፡ ወላ እቶም ነቲ ስርዓት ንቃዎሞ ኢና ዝብሉ ናይ’ቲ ስርዓት ናይ ኣእምሮ ግዙኣት ኮይኖም ንረኽቦም። ካብ ኣካልዊ ባርነት ከኣ ኣእምራዊ ባርነት ይኸፍእ። ኣእምራዊ ሓርነት ከይተረጋገጸ ድማ ኣካልዊ ሓርነት ክረጋገጽ ዘበት እዩ።

መንግስቲ ኢትዮጵያ፡ ንስርዓት ኢሳይያስ ብምጥቃዕ ካብ ስልጣን እትኣልየሉ ምቹእ ህሞት ሕጂ እዩ! -II

ብሙሴ ሓድጉ

ካልኣይን ናይ መወዳእታን ክፋል

መጥቃዕቲ ኢትዮጵያ ብጋህዲ፥

1.  ዘይተመጣጠነ ወተሃደራዊ ሚዛን፡

ሰራዊት ኤርትራ ካብ’ቲ 1998-2000 ኢትዮጵያ ዝወረዶ ስዕረት ኣይሓወየን። ኣይሓወየን ጥራይ ዘይኮነስ፣ ከም’ቲ ኣቐዲሙ ኣብ ቀዳማይ ክፋል ዝተጠቕሰ፡ ኣብ’ዘን ዝሓለፋ 14 ዓመታት ሰለሎ ኣትዪዎ እዩ። እቲ ብቐደሙ’ውን ልኽሱስ ሓይሊ-ኣየር-ኤርትራ፣ ሕጂ ጠሪሹ ዓንዩን ጠፊሹን እዩ። ኣብ ግዜ ኲናት ክወሳወስ ይኽእል’ዩ ኢልካ ምሕሳብ እውን ዘይክውንነታዊ እዩ።

ብመንጽር ኵነታት ሰራዊት ኤርትራ ክርአ ከሎ፣ ድሕሪ ኵናት ኢትዮ-ኤርትራ፣ ሰራዊት ኢትዮጵያ ብኣጽዋር ኮነ ብዓቕሚ-ሰብ ኣብ ቀጻሊ ምምዕባልን ምሕያል ዓቕምን ብቕዓትን እዩ ጸኒሑ። ብፍላይ ሓይሊ ኣየር ኢትዮጵያ፡ ኣብ ዞባ ቀርኒ ኣፍሪቃ፡ ኣብ ቀዳማይ ደረጃ እዩ ዝስራዕ። ሰራዊት ኢትዮጵያ ምስ ሞራሉን ስሙር መሳርዑን ይርከብ።

መንግስቲ ኢትዮጵያ፡ ንስርዓት ኢሳይያስ ብምጥቃዕ ካብ ስልጣን እትኣልየሉ ምቹእ ህሞት ሕጂ እዩ!

                                                                                             ብሙሴ ሓድጉ

1ይ ክፋል

ብዕለት 8 ነሓሰ፡ ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ምስ ኣብ ኣመሪካ እትርከብ ረድዮ ጽንዓት ቃለ-መጠይቕ ኣካይዱ ነይሩ። ንሱ ኣብ ቃለ-መጠየቑ ንግብረ-ሽበራዊ ተግባራት ስርዓት ኢሳይያስ ኣመልክቱ ንዝቐረበሉ ሕቶ ከምዚ ክብል መሊሱ ነይሩ፤

“መንግስቲ ሻዕብያ ከም በዓል ግንቦት 7 ዝኣመሰሉ ኣሸበርቲ ጕጅለታት እናዕጠቐን እናሰልጠነን ናብ ኢትዮጵያ ኣስሊኹ ብምእታው ጸጣታን ሰላምን ኢትዮጵያ ይዘርግ ስለዘሎ፣ ካብ ምስ ሻዕብያ ዝለኣኾም ኣሸበርቲ ክትቃለስ ምንባር፣ ነቲ ምንጪ ግብረ-ሽበራ ዝኾነ መንግስቲ ሻዕብያ ካብ ሱሩ ንምእላይ መንግስቲ ኢትዮጵያ ሓዲሽ ስትራተጂ ሓንጺጹ ይሰርሕ ኣሎ” ዘስምዕ ቃል ሂቡ ነይሩ።

ሃነጽቲ ምላሻት ን‘መጽናዕታዊ-ጽሑፍ’ ሓው መሓሪ ዮሃንስ፤

ሰላም መሓሪ ዮሃንስ!

ኣቐዲመ ኣብ ህይወትካ ጥዕና፡ ኣብ ትምህርትኻን ተቕርቦ ዘለኻ መጽናዕታዊ-ጽሑፋት ድማ ኣሳልጦ እምነየልካ።

ቅድሚ ገለ ሰሙናት፡ ካብ ፖሎቲካዊ ቈይቂ ኣዝዩ ዝተፈልየ እኮ እንተዘይኮነ፡ ታሪኻዊ መልእኽቲ ሓዘል መሰል ምልልስ፤ ኣብ መንጎ ተዛረብቲ ትግርኛ ኢትዮጵያን ተዛረብቲ ትግርኛ ኤርትራን በዚ ‘ብሎግ’ ክከታተል ቀንየ ነይረ። እዚ ድማ ገለ ንኽብል ቀስቂሱኒ። እሞ ኤመስግነካ።

ኣብዚ ሕጂ ዝነብረሉ ዘለኹ ሃገር፡ ሓደ ጽሑፍ ከተበግስ ንዘኽኣለካ ሰብ ክትነቓቓሕ (ከምዘለዓዓለካ) ከምዝገበረ እዮም ዝገልጽዎ። ‘inspirasjon’ ይብልዎ ብቛንቛ ኖርወይ። ስለዚ ድማ እዩ ክምስገን ኣለዎ ዝብልዎ።

Russia’s Return to the Horn: A New Strategy in the Making?

Tesfalem Habte

The Horn of Africa, as Bereket Habteslassie described it in 1980 was “an arena of uninterrupted armed conflict for nearly two decades” wherein this conflict was “rooted in history and geography, aggravated by outside intervention.” Thirty-four years on, the region is still regrettably plunged in conflict when a day hardly passes without attracting headlines, the sounds of rifles, refugee plights, reciprocal interstate destabilization maneuvers and its (in no way in their consequential order) attendant loss of lives, epidemic diseases, underdevelopment, brain drain and vicious cycle of socio-economic and political vulnerability which in turn involve global interference.

The end of Cold War has caused 25 years of Russian absence in the Horn of Africa as Moscow was concerned with its domestic politics in securing the territories of former Soviet lands. And in what seemed historical irony in light of former Soviet Union’s adverse roles in the region during the Cold War, Mr. Yemane Gebreab, Head of Political Affairs at the PFDJ office in Asmara, appeared to nostalgically concede Russia’s inaction in the region has been dearly missed. The Eritrean delegation further made a visit to Russia twice within four months in 2014.

ኤርትራ፡ ኣብ ፅልኣት ጎረባብታ ዝተመስረተ ኣለሻ ሃገራዊ መንነት!

ብመሓሪ ዮሃንስ ገብሩ - ካብ ዩንቨርስቲ ኣክሱም

“እንድሕር ደኣ ኣከዳድናኻ ልክዕ ምኻኑ ክትፈልጥ ደሊኻ መስትዋት ርኣይ፡፡ ብዛዕባ ልክዕነት ባህሬትካ ክትፈልጥ እንተደሊኻ `ውን ካልኦት ሰባት ብዛዕባኻ እንታይ ከም ዝብሉ ኣድምፅ፡፡ ከምኡ `ውን ብዛዕባ ብሄራውነትካን ሃገርካን ክትፈልጥ እንተ ደሊኻ ደቂ ወፃኢ ብዛዕብኡ እንታይ ከም ዝብሉ ምድማፅ ኣገዳሲ እዩ፡፡”

                                                                                     ዩ ዢንያን ዝተብሃለ ቻይናዊ ሓደ እዋን ካብ ዝበሎ

መእተዊ

ናይ ሎሚ ፅሕፎይ በዚ ናይ ቻይናዊ ፀሓፊ ጥቅሲ ክጅምር ከለኹ ብዘይ ምክንያት ኣይኮነን፡፡ የግዳስ ንምስሊ ፍልስፍና ፖለቲካዊ ማንነት ህግደፍ ዝመርሓ ሃገረ ኤርተራ ስለ ዝገልፅ እዩ፡፡ ኤርተራ ከም ነፃ ሃገር ቅድሚ 22 ዓመታት ኣቢላ ተፈጢራ፡፡ ኣብ ዝሓለፉ 22 ዓመታት ከዓ ብጀካ ምስ ሰዑድ ዓረብ ምስኩለን ብዶብ ዝዋሰንኣ ሃገራት ተጋኒፃን ኩናት ገጢማን፡፡ ንቀፃልውን መን ይፍልጥ ፕሬዝደንት ኢሳያስ ስኒ እነተረኺቦም ጎረባብቶም ካብ ምንካስ ንድሕሪት ኣይብሉን፡፡